Carta de Critias a Terámenes XX.
Levo nesta Republica moi pouco tempo e xa teño unha fortuna sen investir absolutamente nada. Non gastei diñeiro, nin lle dediquei estudo, nin talento, nin moito menos traballo. Non arrisquei absolutamente nada. Todo o gañei seguindo as instrucións dos moi bos amigos oligarcas.
E é que amigo Terámenes, esta Republica é fabulosa para enriquecerse. Os oligarcas teñen garantidas taxas de beneficios superiores á media do mercado. Supoñerás, e supolo moi ben, que tanto beneficio é a cargo do erario da Republica e dos traballadores produtivos. O método por eles usado é igual, exactamente igual, que o método periclitado na nosa polis.
Nada máis chegar manifesteilles aos amigos oligarcas a miña intención de gañar diñeiro na súa República. A cambio dunhas promesas secretas, (só en persoa direichas) indicáronme que non había problema. Tres amigos oligarcas organizaron todo. Os tres están no grupo máis distinguido, querido e respectado pola poboación da república: son modelo de triunfadores exitosos.
Un garantiume financiamento xa que é un brillante usurero; Xa tiña capital. O outro amigo indicoume que poñía á miña disposición as súas cuadrillas de traballadores; Xa tiña man de obra. O terceiro expúxome o plan definitivo: ían ordenarlle a uns cargos públicos sorteados que me adxudicasen a construción de 7 pontes e 70 calzadas. Xa tiña o super negocio. Os gastos correntes poñeríaos o amigo brillante usurero. As obras realizaríanas os obreiros. O cargo público sorteado cumprindo estritas ordes daríame o contrato por todas as obras.
A taxa de beneficio foi o triplo á taxa media de ganancia ou beneficio. Os contratos estaban magníficamente inflados nesa proporción. A maiores as obras terían unha duración dunha xeración e non de 300 anos, por iso a maiores aforrábase custo en materiais e man de obra. Todo iso axustada á estrita legalidade Xenerosa.
Ese foi o meu primeiro negocio. Os inxentes beneficios repartímosnol: un 30 % para cada un dos oligarcas, o 7% para min, e o 3% restante foi a recompensa pola obediencia e servidume do cargo público sorteado.
Este foi o meu primeiro contrato e primeiro beneficio. Seguíronlle a construción de hospitais, cuarteis para a milicia, portos, xardíns, peiraos e un sen fin de faenas. Nunca arriscamos nada. O método foi sempre o mesmo: invariablemente dentro da legalidade, adxudicáronme obras cunha taxa de beneficio un triplo superior á media. Repartímonos a ganancia, e dámoslle un pequeno aguinaldo ao cargo público sorteado.
A resistencia ou vida útil das obras nunca poden durar máis de tres lustros ou o que é o mesmo, unha xeración. En principio terían que durar tres séculos mais non pasan de 15 anos. O motivo é moi simple. En 15 anos entran novos cargos públicos a través do sistema de sorteos. Así as obras xa estarán en ruínas, e teremos novo ciclo de negocio. A nova xeración, aínda que estrañada, acepta volver pagar todo o inxente malgasto millonario que vai aos nosos petos. Se alguén culpa a alguén, xa transcorreron 15 anos, a responsabilidade prescribiu. Moi enxeñoso método de saquear.
A maioría dos oligarcas gañan os seus diñeiros a través do fermoso e brillante saqueo da Republica. Os pequenos de cada aldea repiten o método na sua proporción. Entre uns e outros, cos sicofantes incluidos, son un sector considerable da población. Os sicofantes son preciosos dogos.
O sistema e repetitivo. Os esplendorosos usureros prestan diñeiro ao erario público da Republica, a Republica con ese diñeiro asina contratos cos oligarcas, e os oligarcas teñen o seu inxente beneficio. Unha parte pequeña vai para os pequenos. O usurero ten garantido o pago, e en caso de problemas, todo o pagaría o pobo a través dos seus impostos.
Amigo Teramenes, envíoche unha nave cos meus tesouros e o ouro acumulado. O máis intelixente é sacar toda a riqueza de aquí antes de que o inevitable aconteza.
