Seguimos coa sexta parte do traballo inédito «Eu pasei por Camariñas», 500 cantareas da ría de Rafael Lema. Agora cunha escolma de romances, historias e cantos de berce. Enlace o anterior capítulo
6 HISTORIAS E ROMANCES
O PEQUENO MARIÑO
Víspera de San Miguel
a Laxe quixemos marchar,
embarcamos no Mariño
e houbemos de afogar.
Se non fora polo Santo
que era o noso patrón,
estaríamos na punta
a tombos cos mexillóns.
Desde o puente berrou Pablo:
Ten cuidado Manoliño,
cento vinte mil pesetas
vale o pequeno Mariño.
O ENTERRO DO TEIXO DE BRAÑAS VERDES
Voulles dicir señores
un asunto, xa veredes,
un caso que pasou
este día en Brañas Verdes.
Xuntaron polo lugar
levaron os cans con eles,
e foron pillar o teixo,
ó campo grande de Pérez.
Trouxérono pro lugar
tratárono de velar,
ali homes e mulleres
todos eran a mallar.
Ahí ven Carmela do Coto
tomar o caldo na taza;
aínda llo dicía Jaime:
atácalle ahí manchada.
Celebráronlle o enterro
levou moito personal,
de crego foi o Galdeiro
e de sacristán o Fierán.
O CASAMENTO DE MANOELA E MAIS XACOBO
-Boas noites Manoela.
Onde che vai túa nai?
porque veño pedirche,
porque me quero casar.
-Mais, vale tarde que nunca
meu namoro, meu queridiño!
Xa pensei que te marcharas
sen darlle nome o neniño.
-Eu non che deixo rapaza
porque che teño cariño;
quero ver a túa nai
se me dá o que eu lle pido.
-Mais, miña nai, logo chega;
está muxindo as vacas,
séntate un pouco Xacobo
que imos facer as papas.
-Sentareime miña rosa
un pouquiño ó teu lado,
mentras ela non chega
dame un bico e un abrazo.
-Douche todo canto queiras,
Xacobo da miña alma,
nunca pensei que contigo
había de ser casada.
Sentáronse tras do lume
moi contentos e animados,
eu non sei como fixeron
que os dous caeron do banco.
A un gato que alí estaba
quentándose no lume,
pisáronlle o rabo todo
e marchou poñendo fume.
A vella viña da corte
e o gato iba doente;
tropezoulle no caldeiro
e tiroulle todo leite.
-Mal raio che parta gato
que vas ben adobecido!
Sempre andas tras das gatas
como un cadelo perdido.
-Manoela, ven aiquí!,
berroulle a vella chorando,
imos apañar o leite
porque mo tirou o gato.
-Cala a boca miña nai
que está Xacobo na casa,
teña vergoña por Deus
que non se entere de nada!
-Von logo xunto a Xacobo
a ver que me quere contar;
e por causa deste gato
pasaremos sin cear.
-¡Boas noites meu Xacobo!
que milagro por eiquí;
moito che medrou o pelo
dende que eu non che vin.
-Pois agora miña sogra
voulle decir a que veño,
véñolle pedir a filla
pra tratar o casamento.
-Casa, meu Xacobo, casa,
que o tempo vaiche chegando,
deixa de ser un pirata
vólvete un home honrado.
-Eu honrado sempre fun
ven o sabe Deus do ceo,
gústanme moito as rapazas
pro caso no é defeuto.
-As nenas meu Xacobiño
son as que acaban contigo,
xa estás todo chupado
que pareces un esbirro.
-Pois eu se non me dá nada
a filla soa non a quero,
que pra empezar vida nova
están moi malos os tempos.
-Daréiche a vaca marela
que dá leite merengado,
pra que fagas os queisiños
e as manteigas para o ano.
-Tamén nos podía dar
as perniles do porquiño,
pra que de cando en cando
untar un pouco o fuciño.
-Dareicha logo Xacobo
pra que te poñas contento,
e xa podedes tratar
o día do casamento.
O día do casamento
era de inverno e xiada,
e os mociños co frío
marcharon cedo pra cama.
Así acabou o casamento
da probe Manoela,
que se casou con Xacobo
pola vaquiña marela.
Despois dun tempo casados
morreulle a vaca marela,
e Xacobo desinteresado
puso fora a Manoela.
LOS PIRATAS
Carnaval de 1928. Ponte do Porto
Aquí venimos señores
procedentes del Pichil
y casi nos gustaría
ser los piratas de Nil.
Y ya que hablamos del Nil
algo más vamos a contar
pues resultan muy bonitas
las cosas de orillamar.
Y nada más apropiado
que todos en general
esperemos este tiempo
tiempo de gran carnaval.
Nadie puede imaginar
ni siquiera predecir
el trabajo que costó
este traje conseguir.
Armados como en la guerra
ya quisiéramos estar
pero gracias que llevamos
nuestro gancho sin rival.
Buscando en la bodega
sin temor a los cangrejos
nos llevamos un pinchazo
con un lote de sacos viejos.
Y siguiendo con afán
nuestra lucha sin igual
conseguimos pronto al fin
una caja de champán.
Éramos tantos piratas
con el afán de probar
que se armó un trofuga
que ni Dios pudo parar.
Mientras unos escapaban
a tan tremenda reyerta
hubo alguno que se vio
cortada su propia oreja.
Viendo que no se acababa
el tremendo alboroto
nos cogimos este pito
por si nos faltaba el otro.
Hubo algunos tan piratas
que no sabiendo de mar
se quedaron por la tierra
para poder respirar.
Dos hombres muy decididos
y de bastante cuidado
se dirigen a una carpa
que la fuerza había armado.
Mientras uno se llevaba
una lona que allí estaba
el otro más atrevido
con un fardo se escapaba.
Y al ver que el fardo pateaba
como si fuera un carnero
vaya susto que se papa
por ser un gran matutero.
Y si de sustos hablamos
buena lata va a darse
porque algunos estuvieron
a punto de jorobarse.
Pero gracias a Dios hoy
ya se puede caminar
que ya la fuerza se cansa
el de tanto registrar.
Así que todas mocitas
aunque no lleven zapato
si se quieren ir de moda
que lleven cosas del barco.
Y el caso se da señores
de tanta abundancia pues
que la gente pide barcos
que no sean del francés.
Y bien clara está la cosa
y tan clara que así es
que no hay barcos en el mundo
más repletos que el inglés.
Es tan grande la alegría
cuando dicen barco a pique
que se junta tanta gente
que hasta vienen de Malpique.
Y hay que ver nuestras rapazas
que contentas que se ponen
al pensar que en ese barco
les puede tocar un hombre.
Muchas mujeres que fueron
muy contentas para el Nil
y el matute que trajeron
fueron hinchadas de aquí.
Y nosotros ya pensamos
pa cuando dea otro buque
valernos de chicas guapas
para hacernos más matute.
Les rogamos nos perdonen
y pedimos por favor
que nos compren una historia
para equipo de fuból.
Y con esto terminamos
nuestra murga sin igual
y pedimos para todos
pasen bien el Carnaval.
A COMPARSA DO TABACO 1942
O ano coarenta e un
foivos causa admirada
que hasta últimos do ano
non se ollou nin pinga de auga.
E a noite de máis chuvia
e máis bravo temporal
hasta un barquiño veleiro
antras pedras ven quedar.
A canción do noso barco
vinde nenas a escoitar
que por culpa do tabaco
houbemos de naufragar.
Ibamos con rumbo o barco
todos mui ilusionados
cando íbamos pra aló
xa outros viñan cargados.
Por culpa deste tabaco
hai que non ri, pero chora
folliñas secas por dentro
e molladiñas por fora.
CASAMENTO DO PIOLLO E MAIS DA PULGA
O piollo e a pulga
querían casar;
non tiñan panciño
para escomezar.
Saíu a formiga
da súa graneira;
mandade recado
que eu son panadeira.
Ai, miña vidiña,
panciño xa temos
mais falta o viño,
onde o buscaremos?
Saíu o mosquito
do seu mosquiteiro;
o viño non falta
que eu son arrieiro.
Ai, miña vidiña,
viñiño xa temos
mais falta o mantel,
onde o buscaremos?
Saíu o mosquito
do seu mosquiteiro;
o viño non falta
que eu son arrieiro.
Ai, miña vidiña,
viñiño xa temos
mais falta o mantel,
onde o buscaremos?
Saíu unha araña
da súa arañeira;
mantel non vos falta
que eu son tecedeira.
Ai, miña vidiña,
mantel xa che temos
mais falta o gaiteiro,
onde o buscaremos?
E o grilo cantou
porque é moi grileiro;
gaitiña non falta
que eu son o gaiteiro.
Ai, miña vidiña,
gaiteiro xa temos
mais falta a madriña,
onde a buscaremos?
Saíu a ranciña
da súa pociña;
mandade recado
que eu vou de madriña.
Ai, miña vidiña,
madriña xa temos
mais falta o padriño,
onde o buscaremos?
Saíu o ratiño
do seu furadiño;
mandade recado
que eu vou de padriño.
Mais cando a voda
estaba en camiño
veu o señor gato
e comeu o padriño.
ROMANCE DA POUSADA
Estando cosendo na miña almofada
miña agulla douro, meu dedal de prata,
miña tixeiriña de folla de lata,
pasa un cabaleiro, pediume pousada.
Puxéronlle a mesa no medio da sala,
con cuitelos douro, culleres de prata.
Fixéronlle a cama no fondo da sala
con colchón de seda, sábanas de holanda.
CANTOS DE BERCE E NENOS
O COCÓN
Durme meu neniño que aí ven o cocón.
Vai levar os nenos que non dormen non,
que non dormen non, que non dormen non.
dorme meu neniño que aí ven o cocón
CARACOL
Caracol, col, col
botalle os teus cornos ó sol
para min, para ti,
para o rei que vén aquí.
Caracol, col, col,
saca os corniños ó sol.
Caracol, col, col
O CUCO
Cuco de maio,
cuco de abril,
cóntame os anos
que hei de vivir.
Cuco-rei, cuco-rei.
Cantos anos vivirei?
ALACRAN
Se che pica un alacrán
bebe viño e come pan
que mañá che enterrarán.
E as campanas tocarán.
Se che traba a dinosiña
lévalle vela á santiña.
PEPE REPEPE
Pepe, repepe,
camisa cagada
foi á cociña
lamber a pescada;
lambiu e lambiu
e nunca se enchiu;
subiu ó chamizo
e pillou un chourizo;
deixouno nun prato
e comeullo un gato;
corriu e corriu
e o cu lle lambiu.
RABO DE VACA
Rabo de vaca,
rabo de besta,
dixo meu pai
que estaba nesta.
Taco, taco,
número catro,
un, dous,
tres, catro.
