Terceiro capítulo de «Capitán Araña» o libro de Rafael Lema que publicamos on line en Adiante Galicia. Para acceder ao episodio anterior pincha aquí. Tres veces por semana o carro do patrón levaba pasaxe e xénero ao porto de Coruña. Eu ía con el, a carón dun saco de pólvora e un trabuco. De posta en posta, de fonte en fonte, por calzadas ou carreiros, atravesando pontes ou vadeando ríos en barcas, o carro de lume chegaba ás portas da cidade á súa hora. Alí si que había barcos de toda nación e condición. Ómnibus con xente no fondeadoiro, cabaleiros e carruaxes. Traballadores, mandadeiros, señoras, esmolantes, pescas. Corría polo peirao de bita demandando historias da fabulosa xente do mar, sacaba do zurrón a gaita do finado gaiteiro Xaime da Devesa, morto o día do desastre, e atacaba por polcas e mazurcas, e por muiñeiras. Pensaba en Arripai, na infeliz Mariña co seu medallón da serpe verde. Cada vez íame medrando máis o puro desexo da aventura, de saír daquel presidio rodeado de mar e de montañas cun inferno de caminos imposibles. Ía perdendo os nomes e u odio pola pura ilusión.
A quen esquecera coa nova vida era á niña nai medio cega e pasaba meses sen darle unha visita ou levarlle algo. O meu lugar quedaba a tan só unha lengua do meu servizo.
Polo San Bartolo toda a xente da vila, os fidalgos, os artesáns e os labregos acudían en romaxe á aldeíña costeira de Arou, no camiño da niña casa. Mazaeda e Suárez coas familias, o crego, o alcalde de Porto, fidalgos e o rexedor Pardiñas. Todos ocupaban os carros con gaitas e viandas no camiño a escoitar a misa e merendar no areal. E iso que dicían que o día de San Bartolo o demo andaba ceibe polo mundo e facía toda clase de falcatruadas.
Nesa romaxe presentoume o crego ao rexedor Pardiñas, que loitara co meu pai na Florida co ilustre Gálvez. E este Pardiñas, coas súas lentes mudas e redondas, era un gran comerciante, boticario e cirurxán, o pai dun famoso mariño que nomeaban nas tabernas desde A Coruña ata a raia de Portugal. O capitán Araña, que lle tiña a norte xurada a Arripai.
O meu amo Ricardo tiña tal turca que entre os cantos das pandeireteiras boteino nun carro de bois e leveino á niña casa, non lonxe do campoda festa. Non moito durou a troula pois o tempo mudou e botou axiña cara de can. Tornou o vento e trouxo chuvia e temporal coa tardiña. O mar picouse. A niña nai e a muiñeira rezaban a Santa Bárbara, o vento petaba nas contras. O amo estaba rendido nun catre e o lume contaba as súas historias no lar. Sentín ruído na pousada. A Pousada do Corvo.
A niña nai contoume que o fillo do bo de Don Gregorio, que Deus o garde, chegara das guerras e nunha semana limpara e teitara a casa fidalga. Xa levaba un par de meses vivindo nela. A pesar da mala noite que se aveciñaba, peguei un brinco e saín pola porta camiño da taberna. Alí me presentei ao fillo do meu vello amo, aquel bo pai que tanto nos valeu. Trouxera unha muller con el. Ardía a leña e un par de mariñeiros bebían nunha mesa.
O pousadeiro deume unha forte aperta, miroume de arriba abaixo apertándome os ombros coas súas fortes mans de soldado cheo de feridas e cicatrices na cara e nas palmas. Chamoume irmán, pois alí me criara con todos os da casa, aínda que el moito de min non se debía lembrar, sempre nesas guerras dos borbóns en Nápoles, nos nosos terzos contra os franceses, polo mediterráneo, contra os portugueses.
Non duraron moito os abrazos. Eu apenas me acordaba del e nas presntacións chegou un dos fillos do finado Serafín de Ríos cunha nova. Saín disparado cara á miña casa, entrei e tireille da manta ao patrón, que durmía a escarranchaperna a súa borracheira.
-Señor Ricardo. ¡Un barco! Un barco de una illa de Lobeiras.
Nunha costa coma a nosa chea de baixos afiados, exposta aos temporais e con pobres fachos por auxilio de navegación eran frecuentes os naufraxios. Xente coma os de Amadeo ou os fillos de Serafín de Ríos andaban polas praias na procura do que deixaban os veleiros para vendérllelo os comerciantes vilegos. Moitas veces arriscaron as súas vidas, coma a maior parte dos habitantes desta costa, para salvar os náufragos, mais, se o barco estaba ao garete cando se remataba o labor do salvamento de vidas, o que o mar deixaba era un regalo do Espíritu Santo.
O barco do día era un brick francés, un bergantín grande con dous paus altos e un mais pequeño. Del no ficaban máis ca uns restos levados pola resaca a un coído. Algún madeiro, caixas con teas e bocois foron chegando ao areal. Un fillo de Serafín, co pelo rubio e a cara ancha da mesma cor, chamou polo patrón:
-¡Señor Ricardo! Unha arca. Temos unha arca, unha hucha do barco. Alí, naquela furna. Casi fico no sitio salvándoa dos dentes das pedras, case perdo as galadas.
Dous mariñeiros mortos foron enterrados no camposanto de Camelle. Nada máis se soubo da tripulación nin do nome do barco. Amainou o temporal e aínda con noite chegamos coa arca á Pousada do Corvo. Apostamos a conquista enriba dunha mesa. Custoulle un cabalo aquela presa, mais pensaba que fixera un bo negocio aá primeira vista.
O pousadeiro volveu saudarme. Secamos as roupas a carón do lume e mollaron a gorxa con viño. Amin só un golpiño me deixaban beber, con mel.
O fillo do Fidalgo, chamado Gregorio coma o pai, vendo que o meu patrón non era quen de abrir o forte ferrollo trouxo unha pistola e dun certeiro disparo fixo saltar polo aire a tranca. A urna abriu os seus tesouros.
-¡Demo! San Nicola me valla -dixo a da casa.
Un terno de Damasco de seda floreado, capa, capotes, panos de man de seda, copas e pratos de pura prata, unha peliza de lenzo, unha caixiña de prata con xoias, un anel, dous brincos, moedas, un puñal ben tallado, un reloxo español, un compás, coral. A saca das moedas. Un par de pistolas inglesas, barras de tabaco. Todo un tesouro. Había un libro e o amo psándome preguntoume por el. Voltaire, un sabio francés, está prohibido. ¡Coa Santa Inquisición non quero trato! -dixo o amo e botouno ao lume. Amo e fondeiro miraban a saca de moedas. Xa se coñecían os dous. Sabía o meu amo que o fidalgo era Gregorio o Novo, alcumado O Gavián. Eran do mesmo tempo e aprenderan.
-A polas moedas, Gavián.
-A por esas malditas.
Da saca de coiro saíron luíses, guineas, escudos, pesos, cruzados. Ouro e prata. Algún cuarto e maravedí. E Gavián xurou que aquel brick era filibusteiro, comedores de bucán das Antillas e ben merecía a súa fin. Pola contra, o amo opinaba que podían ser desgraciados prófugos de reis, repúblicas, asambleas, política ou relixión da perdida Francia ou de calquera punto da desangrada Europa. Tanto daba unha cousa coma outra, o temporal manara a todos ao abismo.
Recollémonos cara a un cuarto da fonda e durmimos un anaco coas pistolas cargadas e os froitos. Nin unha horas, pois chegou xente cunha caixa de castiñeiro, cunha casaca, con zapatos e cun reloxo. Cousas do naufraxio. E o trinquete do barco. O amo quedou con todo para o almacén dos Mazaeda. Co día enriba chegou xente da vila, tamén o señor Mazaeda e un prateiro napolitano veciño del, o señor Espín, bo taxador de metais. Almorzamos todos xuntos na campaña do Gavián e dun par de mariñeiros. Cantaban os galos vermellos.
