– Rafael Lema-
Ledicia Costas é unha desas voces narrativas en femenino que axudan a visibilizar máis alá do noso marco a creación en galego. E así o fai con «Golpes de luz» (Xerais, 2021) un triángulo de voces e interferencias, cun foco na man dunha muller forte, vella e sabia, Luz, que igual a moitas veteranas actrices acaba por eclipsar as sombras que a rodean e comer as escenas. Esta eterna supervivente, dona dunha tradición de loitas e loitos de séculos de mulleres que a preceden está acompañada na acción da súa filla Xulia e do seu neto Sebas. Tres xeracións, tres mundos, tres deshabitados estancos na Galicia do novo e desanxelado século. Un retorno a casa como tantos vividos nos tempos do covid. Unha muller brava no día das mulleres.
Xulia, xornalista e recén separada, regresa a Galicia co seu fillo Sebas. Na patria, no lar, abandonado por unha, apenas recoñecible polo outro, fica a dona e señora. A avoa. A tradición, a cultura e a loita, un xigante entre mediocridades cheas de fume. Sebas adora a súa avoa. Xulia loita cos demos, cun pasado escuro. Traxicomedia, telenovela turca, xornais e farrapos de vidas atravesadas, ambiguedades, correntes que veñen e van. Sagas nórdicas que nada teñen de Knut Hamsun (xigante), mais de noir escandinavo. Nais separadas que non poden chorar diante do fillo, porque son home-nai e mestre. Co peso dun cansanzo que afoga, unha teimuda marca de asco caendo cada noite.
O narcotráfico na Galicia dos anos noventa, o mundo dos coidados, a marxinación e a precariedade, o acoso, os luns ao sol. A viaxe aos días que foron e revolven o mar do presente desde o fondo. Os golpes, os paus dos cercanos, dos poderosos; a impotencia, e a luz cando a dor é moita e non vemos o camiño. A pericia narradora da autora lévanos con man precisa, con retrancas e humor, ata novas paisaxes, novas fiestras, entre almas doentes e persoas de mal vivir, que tropezaron e non dan co rumbo, na maruxía dos quebros e sorpresas, ata a conclusión e a esperanza.
Xulia, desagradecida e malcriada, cando a nai perdeu o pai e o norte, cando non estaba e a nena precisaba respostas, cariño, e tiña fame. Mulleres que cavan por distintos regos cara o pasado, un pasado de homes malos, egoistas, fillos de puta. Os que a elas lles tocaron, outras farán o mesmo dano a outros. Fillas que non aprenden das nais, vidas cruzadas, rifadas. Mulleres que perden o martelo loitando co pasado e gañán.
